Page 651 - Planter og tradisjon

binda upp tro-hesjar. Kjednabasti vart bun­
den saman i buntar, 'tuster' , og turka. Det
vidare arbeidet hadde han beste til kvelds­
arbeid um vinteren. Då vart basti bløy tt,
fyrst i vatn, siden i lut av treoska, og so vart
dei flekte upp i tunne trevler som vart
spunne og l a ga til tog. I staden for å luta
basti kunne d e i leggjast i sjøen ei tid, det
gjorde same nytten » (Kinsarvik) . - « S like
reip ble bl. a . brukt til 'råddå', nett som de
bant om høyballer som de slepte u t for ber­
gene fra utslåttene» (Kinsarvi k) . - « L ind
høyrde med til dei lautreslag som dei k u nde
styva eller kylla. Når so vart gjort hadde d e t
til fy remål å få vyrke til slik bast som dei
Fig. 190. , B astekjødno. Bastet ligg nedi va tnet, med batt opp hesjar med. Garden Klyve gnr. 6 8
stokke r og stein opp&. » Havrevoll, Suldal. - Ma rta i Kvam (tidli g a r e Vikør) hadde så mykje
Ho ffmann , 1 9 4 5 .
l i nd i ! i dene attmed Fyksesund at det var eit
lun n e nde å selja lindebast. Heime på Byrkje ­
land). - « D et er gamalt her å lage tog av land (Kvam gnr. 1 5 ) , hadde me og noko l i nd,
lindebast, og det er ennå folk som driv med men eg hugsar at me og kjøpte nokon tuster
det. Ris basta om våren når det svar. Så let lind av ein Klyvesmann. Bast som skulle
ein bas t et liggje i vatn med sumaren. Om brukast til hesjabinding (binding av horison­
hausten tek ein det opp og turkar det, og tale troer til Jodrette staurar) var kløyvt i
riv av sjølve borken. Sidan reinsar ein bastet strimlor som var kring 1 cm breide. Basti
opp i smale remser, og spinn det på 'hegla'. kunde skøytast i saman med ein knute dei
Og bruker 'snelle' når ein slår tottane sa­ kalla hesjabandsknute. Når hesjane vart ned­
man » (Suldal). tekne om hausten, vart bastet fyrst rekt opp
«Ein gama! husmann, E. T., laga mykje på kvar s t aur og troone nedlagde. So løy s t e
tog av lindebast. Han hadde ofte 40 ferdige dei kvart bast frå stauren, og når høveleg
tog hangande, med hegler på. Og dei lånte mange bast var samla, drog dei eit bast noko
eller gav han vekk. Lindebast var vel det ut og røyrde i kring. So svøypte dei basti
einaste han hadde nok av, og så ville han saman til ei 'tust' som var omlag ei alen lang,
gjerne gjera ei beine att for gåver og hjelp og til sist vart tusti bundi saman med eit
han fekk» (Etne). - «Reip av 'rysja-bast', bast. Slike tuster vart lagra i troskytja saman
den innerste seige barken av lind, var vanleg med hesjavyrket. Om våren nokre dager før
laga og brukt, til for mindre enn 1 0 0 år hesjane skulde bindast opp, !aut desse basta­
sidan. Eg har sjølv bruka slike reip. På alle tustane leggjast i bloy i hyljer i elvane, so dei
garder der det voks lind, vart lindebast vart høveleg mjuke til bindingi. Ei og onnor
bruka, og vert framleis bruka, til å bitta opp lind kunde dei setja att ustyvd. Men då
hesjer med. 'Å linda', med tydelig d, er å måtte ho vera serleg rakvaksi. Slik vert kalla
hogge lind, stuvlind, til bastetåg. Sevja kom­ ei lindebesta. Dei vilde helst ha desse linde­
mer seint i lind, og den bitte (binder) tidleg, bestone so store at dei kunde flekkja av bast
dvs. barken løsnar ikkje lenger. Om våren på kring 40 cm breide. Heime på Byrkjeland
losar (vokal mell. å og ø) den (når barken hadde me eit bidne [laup] , der trausken var
løsner)» (Jondal). - «Han beste [bestefar] av lindebast, men botnen av tunne furebord.
laga tog av lindebast. Basti vart flekt Bidnet var ein cylindar 40 cm høg og tverr­
ved jonsoktider når borkjen svadde. Berre målet det same. Trausken var søymt i saman
det innste laget, 'kjednabaste', vart bruka til av lindebast, og botnen var og søymt med
tog. Det ytste laget, 'roset', vart bruka til å bast til trausken. Bidnet vart kalla ein laup

636